بررسی کلی مفاهیم پایۀ تمدّن اسلامی در اندیشۀ مالک بن نبی

Authors

نجفعلی میرزایی

abstract

بررسی های اندیشه اسلامی با رویکرد تمدنی را باید عالی ترین سطح طرح اسلام با گرایش عقلانی، عمل گرا، کارامد و عینیت ساز به شمار آورد. به باور مالک بن نبی بحران های اصلی جهان اسلام و بلکه بشریت از جنس تمدنی است و راه برون رفت از این بحران ها و عقب ماندگی ها در عرصه نظر و عمل جز بازسازی نگره ها و عینیت های تمدنی در جهان اسلام نیست. تحلیل نگره های ابن نبی این حقیقت را روشن می سازد که الگوی تمدنی نه تنها بیانگر صورت عینی اسلام، بلکه نشان نوع تفکر و فهم عالمان از دین نیز هست. بخش های مهمی از این مقاله به تبیین ظرفیت ها و مناسبات اندیشه این فیلسوف تمدن با زیرساخت ها و ساختارهای تمدن گرای انقلاب اسلامی ایران اختصاص یافته است. در این مقاله، تلاش می شود با توصیف و تحلیل اندیشه های مالک بن نبی، مهم ترین مفاهیم مبنایی مطالعات تمدنی اسلامی مالک و کارامدی اندیشه های تمدنی وی برای برون رفت جریان های اسلام گرا از چالش های فکری و عملی حوزه تمدن به اثبات برسد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

رابطه دین و تمدن در اندیشه مالک بن نبی

رابطه دین با تمدن و نقش دین در پیدایی یا توسعه تمدن ها، موضوعی است که در اندیشه بسیاری از نظریه پردازان و مورخان و برخی از دین پژوهان انعکاس یافته و طیف متنوعی از صاحبان دیدگاه های موافق و مخالف را در برگرفته است. این نوشتار تلاشی است برای واکاوی نسبت دین با تمدن در اندیشه مالک بن نبی، اندیشمند معاصر الجزایری. وی از معدود اندیشمندان مسلمانی است که نقطه ثقل مطالعات و آثار خود را بر موضوع تمدن قر...

full text

بررسی تطبیقی «نظریه تمدن» از دیدگاه فوکوتساوا و مالک بن نبی

با رویارویی تمدن های مختلف با لایه های ظاهری تمدن غرب و مشاهده خیره کنندگی آن، اندیشمندان ملل دیگرهمواره در پی آن بوده اند که علل آن خیره کنندگی و بعضاً رکود تمدن خود چه بوده است. رویکردهای متفکرین بومی ملل مختلف در قبال غرب را می توان در سه دسته اخذ و اقتباس، طرد تمدن غربی و یافتن راهی متناسب با شرایط بومی قرار داد. این مقاله بر آن است با روش مقایسه ای اندیشه های "فوکوتساوا" و "مالک ابن نبی" دو...

full text

تحلیل جایگاه شبکه روابط اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن در اندیشه تمدنی مالک بن نبی

مالک بن نبی متفکر معاصر الجزایری به‌عنوان یکی از برجسته‌ترین ایده پردازان و تحلیلگران حوزه تمدن از منظر تاریخی-اجتماعی شناخته می‌شود. در این پژوهش به دنبال آن هستیم تا جایگاه و عوامل مؤثر بر شبکه روابط اجتماعی در شکل‌گیری جوامع و تمدن‌ها را از منظر او بررسی کنیم. موضوع سه پرسش اصلی که در این باب و در مسیر این پژوهش بدان پرداخته می‌شود عبارت‌اند از: اهمیت شبکه روابط اجتماعی، درک وضعیت شبکه روابط...

full text

طبقه‌بندی گیاهان در تمدن اسلامی: ملاحظاتی در باب برخی مفاهیم

برای بررسی دانش‌ گیاه‌شناسی در تمدن اسلامی، سه دسته متن از اهمیت بیشتری برخوردارند: «کتاب‌النبات‌»ها، «کتاب‌الفلاحه»‌ها و «کتاب‌الادویه‌»ها یا آن دسته از متون پزشکی که عموماً بخش عمده‌ای از آن‌ها به گیاهان اختصاص دارد. هر دسته از این متون مطالب خود را به شیوه و ترتیب ویژه‌ای عرضه می‌کنند. بررسی این شیوه‌ها و ترتیب‌ها کمک می‌کند حتی آنجا که مؤلفان این متون به روشنی از طبقه‌بندی گیاهان سخنی نگفته‌...

full text

گفتمان اسلام سیاسی بر اساس خوانش امام خمینی (ره)، سید قطب و مالک بن نبی

راهبرد بازگشت به اسلام در دوران معاصر، خوانش ها و رویکردهای گوناگونی را در جامعه مسلمان به همراه داشته است. این تلاش ها اگرچه در فضاهای متفاوت فکری و فرهنگی و مذهبی سامان یافته، اما همگی در چارچوب نظام معنایی توحیدی و با نگاه به آموزه های والای اسلامی شکل گرفته است. به نظر می رسد دیدگاه امام خمینی ره، سیدقطب و مالک بن نبی که به رویکردهای احیاگرایانه، جهادی و اصلاحی منتهی شده است، بیشترین و اصلی...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
نقد و نظر (فصلنامه علمی پژوهشی فلسفه و الاهیات)

Publisher: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم

ISSN

volume 19

issue 74 2014

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023